تکرار جرم
تکرار جرم
تعریف
تکرار جرم حالت کسی است که پس از محکومیت قطعی در دادگاه صالح، مرتکب جرم دیگری شود.
این پدیده از جمله دقیق‌ترین و سخت‌ترین مباحث حقوق کیفری است از آن جهت که هم با مسایل جزایی مرتبط است و هم با مسایل اجتماعی و هم با عدالت و اجرای آن. این موضوع به عنوان معضل مشترک تمام نظام‌های حقوق کیفری جهان مطرح است.
این حالت علاوه بر آن‌که نشانه ناتوانی و قصور بزهکار جهت بازاجتماعی شدن و انطباق با حیات عاری از جرم است، نشان از نقص و ناتوانی دستگاه قضا جهت بازسازگاری و بازپروری و همچنین پیشگیری از وقوع جرم در آینده هست.
تکرار کنندگان جرم نه تنها با استمرار فعالیت خویش، نظم و امنیت اجتماعی را در معرض مخاطره قرار می‌دهند؛ بلکه هزینه‌های گزافی را نیز بر اقتصاد عمومی و بودجه نظام عدالت کیفری تحمیل می‌کنند چرا که بیش از نیمی از مشتریان دایمی دستگاه عدالت کیفری را تکرار کنندگان جرم تشکیل می‌دهند و تکرار جرم از اسباب تشدید مجازات است
شرایط تحقق تکرار جرم
شرایط تحقق تکرار جرم در دو ماده 136 و 137 قانون مجازات اسلامی پیش بینی شده است.
تکرار جرم در جرایم حدی
ماده 136: هرگاه کسی سه بار مرتکب یک نوع جرم موجب حد شود و هر بار حد آن جرم بر او جاری گردد، حد وی در مرتبه چهارم اعدام است.مطابق این ماده شرایط تکرار جرم در جرم مستوجب حد بدین شرح است :
۱-در هر مرتبه از تکرار جرم مجازات جرایم قبلی را تحمل کرده باشد و دوم اینکه همه جرایم از یک نوع باشد.
۲- حکم حتماً اجرا شده باشد بنابراین حکم به حد صادر بشود اما به دلایل مختلف اجرا نشود، مشمول این ماده نخواهد بود.
تکرار جرم در جرایم تعزیری
شرایط تکرار جرم در جرایم مستوجب تعزیر در ماده ۱۳۷قانون مجازات پیش بینی شده است: ماده 137: هر کس به موجب حکم قطعی به یکی از مجازاتهای تعزیری از درجه یک تا شش محکوم شود و از تاریخ قطعیت حکم تا حصول اعاده حیثیت یا شمول مرور زمان اجرای مجازات، مرتکب جرم تعزیری درجه یک تا شش دیگری گردد، به حداکثر مجازات تا یک و نیم برابر آن محکوم می شود.
شرایط تحقق تکرار جرم موجب تعزیر
۱: محکومیت قبلی باید قطعی شده باشد یعنی لازم الاجرا گردیده باشد.
۲: محکومیت قبلی چه عمد و چه غیرعمد باید ماهیتا تعزیری باشد.
۳: مهم نیست که جرم قبلی مشابه و یا متفاوت با جرم جدید باشد. آنچه که اهمیت دارد این است که محکومیت تعزیری باید از درجات یک تا شش باشد.
بنابراین اگه محکومیت قبلی و یا جرم جدید مربوط به جرایم تعزیری درجات هقت و هشت باشد وصف تکرار جرم محقق نمی شود.
نکته ای که میتوان به آن اشاره کرد این است که همانطور که ماده 138 قانون مجازات اسلامی قید کرده، مقررات مربوط به تکرار در جرایم سیاسی و مطبوعاتی و جرایم اطفال اعمال نمی شود.
مجازات تکرار جرم
مجازات تکرار جرم که از اسباب مشدده کیفر است بسته به نوع جرم متفاوت است
در جرایم موجب حد
در جرایم موجب حد در مرتبه چهارم اعدام است. به بیان ساده اینطور می توان گفت که انجام جرم مکرر در این دسته از جرایم اگر کمتر از میزان مقرر( چهار مرتبه) باشد، مشمول عنوان تکرار جرم نمی شود و نباید مجازات تشدید شود.
البته استثنائی در این مورد وجود دارد و آن هم مربوط به جرم سرقت و قوادی موجب حد است که مجرم با هربار تکرار، مجازاتش تشدید می شود تا چهارمین مرتبه که مانند سایر جرایم موجب حد حکم آن اعدام می باشد.
در جرایم موجب تعزیر
مرتکب به حداکثر مجازات تا یک و نیم برابر آن محکوم می‌شود.
برای مثال اگر مجازات جرمی را پنج تا ده سال حبس در نظر بگیریم؛ مجازات مرتکبی که محکوم به تکرار جرم است، از ده سال تا 15 سال خواهد بود.