نفقه

تعریف نفقه :نفقه به معنای هزینه و خرجی است و در اصطلاح، عبارت است از مالی که برای ادامه زندگی، صرف مخارج ضروری همسر و فرزندان، خویشاوندان و مانند آنها میشود؛ اعم از خوراک، پوشاک، مسکن و غیره. زوجیت و قرابت و خویشاوندای از اسباب وجوب نفقه است
نفقه همسر
در ازدواج دائم، پرداخت نفقه زن بر شوهر واجب است. و شامل، چیزهایی است که زن به طور متعارف برای گذران زندگی خود به آن نیاز دارد. بر این پایه، اموری که شامل نفقه واجب میشود و شوهر از نظر قانونی مکلف است برای همسرش فراهم کند، عبارتند از خوراک؛ پوشاک؛ مسکن؛ اثاث خانه؛ خدمتکار در صورتی که به داشتن آن عادت داشته باشد و دیگر امور ضروری و لازم از قبیل تهیه وسایل سرما و گرما، داروهایی که به طور متعارف کمتر کسی در طول ماه و سال از آنها بینیاز باشد و مانند آن
شرط وجوب نفقه
دائم بودن ازدواج و تمکین زن از شوهر از شروط وجوب نفقه است که در خصوص تمکین به موارد ذکر شده در بخش تمکین سایت رجوع شود
نفقه خویشاوندان
خویشاوندان در خصوص نفقه عبارتند از:
۱. فرزندان و نوهها، اگر چه پایینتر روند (مانند نبیره و نتیجه)؛
۲. پدر و مادر و پدربزرگها و مادربزرگها، اگر چه بالاتر روند. نفقه این دو دسته -خواه مرد باشند یا زن، کوچک یا بزرگ، مسلمان یا کافر، بر مرد واجب است؛ ولی نفقه دیگر نزدیکان، به ویژه کسانی که از او ارث میبرند، استحباب دارد.
۱. وجوب پرداخت نفقه به نزدیکان دو شرط دارد:
الف. نزدیکان، فقیر باشند؛ و توان مالی نداشته باشند بنابراین، نفقه دادن به کسی که در حال حاضر توانایی تأمین مخارج خود را دارد واجب نیس
ب. انسان پس از تأمین مخارج خود و همسر دائمیاش، توانایی پرداخت آن را داشته باشد.
۲. مخارج نزدیکان، مقدار معیّنی ندارد، بلکه واجب است مخارج آنها را به مقدار کافی از خوراک، پوشاک و مسکن با ملاحظه حال، شأن، زمان و مکان، به گونهای که در نفقه همسر گذشت، بپردازد.
۳. نفقه فرزند، بر پدرش واجب است. در صورت نبودن یا فقر پدر، نفقه بر جد پدری واجب است و با نبود و فقر او بر جد مادری واجب میشود و همچنین به طور الاقرب فالاقرب، بالاتر میرود و با نبود یا عدم توانایی آنها بر مادر فرزند واجب میگردد.
۴. نفقه اولاد تا وقتی که نتوانند خود را اداره کنند، بر پدر واجب است.
۵. نفقه پدر و مادر فقیر بر فرزند واجب است. در صورت نبود یا فقر فرزند، نفقه بر نوه آنان واجب است
۶-نفقه نزدیکان اگر به موقع پرداخت نشود، دَیْن نیست و جبران نمیشود؛ بر خلاف نفقه همسر. برای مثال، اگر پدر مدتی نفقه فرزند را ندهد، فرزند نسبت به آن حق مطالبه ندارد.