شرکت سهامی
شرکت سهامی، شرکتی میباشد که سرمایه ی آن به درصدی سهام تقسیم شده و مسئولیت صاحبان سهام، محدود به مبلغ اسمی سهام آن ها است. این یک شرکت بازرگانی محسوب می شود ولو اینکه در موضوع فعالیت آن موضوع بازرگانی درج نشده باشد. در شرکت سهامی تعداد شرکا نباید از سه نفر کمتر باشد.
شرکت سهامی خود به 2 نوع تقسیم می شود:
نوع اول: شرکت سهامی عام چیست؟ شرکت هایی سرمایه خود را توسط فروش سهام خود به مردم تامین می کنند. به شرکت هایی که سهام خود را به عموم مردم می فروشند، سهامی عام می گویند.
به عبارتی دیگر، شرکت سهامی عام شرکتی است که حداقل 51 درصد سهام آنان از طریق بورس به عموم مردم واگذار شده باشد. شرکت های سهامی عام، تنها شرکت هایی هستند که در بورس پذیرفته می شوند.
نوع دوم: شرکت سهامی خاص چیست؟ شرکت هایی که سرمایه اولیه موقع تاسیس خود را توسط موسیسن تامین می کنند. در واقع این شرکتها توسط چند نفر سرمایه گذار تاسیس می شوند و سهامی خاص نام دارند.
تبصره: در شرکت های سهامی عام، عبارت “شرکت سهامی عام” و در شرکت های سهامی خاص، عبارت “شرکت سهامی خاص” باید قبل از نام شرکت یا بعد از آن، بدون فاصله با نام شرکت در کلیه ی اوراق و اطلاعیه ها و آگهی های شرکت به طور روشن و خوانا قید شود.
در موقع تاسیس، سرمایه شرکت های سهامی عام از 5 میلیون ریال (پانصد هزار تومان) و سرمایه ی شرکت های سهامی خاص از یک میلیون ریال(صد هزار تومان) نباید کمتر باشد. در شرکت های سهامی خاص، کلیه سهام شرکت در دست سهامداران و اعضای هیئت مدیره که نام آن ها در اساسنامه و مدارک شرکت درج شده است بوده و افراد دیگر فقط در صورتی می توانند از سهام این شرکت ها برخوردار گردند که با تنظیم صورتجلسه ی ورود به شرکت و انتقال سهام، بخشی از سهام را تصاحب نمایند. (مواد 5-4-3-2-1 لایحه ی اصلاحی قانون تجارت)
آشنایی با ارکان تصمیم گیرنده در شرکت های سهامی :
مجامع عمومی:
شرکت های سهامی دارای ارکان تصمیم گیرنده می باشند از جمله ارکان تصمیم گیرنده مجامع عمومی می باشد ، مجامع عمومی، ازاجتماع سهامداران شرکت و مجموع اشخاصی است که شخصیت حقوقی شرکت را بوجود آورده اند.
۱-برای تشکیل تمام مجامع عمومی آگهی دعوت (در روزنامه کثیر الانتشار شرکت) لازم است .البته اگر در مجمعی کلیه صاحبان سهام حضور داشته باشند نیازی به انتشار آگهی در جراید نخواهد بود.
۲-جلسات مجامع عمومی بوسیله یک رئیس، دو ناظر( از بین سهامداران ) و یک منشی اداره می شود.
انواع مجامع عمومی:
۱ـمجمع عمومی موسس (تصویب اساسنامه، تعیین اولین مدیران و بازرسان و کلیه امور مربوط به تاسیس شرکت)
۲ـمجمع عمومی فوق العاده (اموری مانند انحلال شرکت و هر نوع تغییر در اساسنامه)
۳ـمجمع عمومی عادی (امور معمول و متداول شرکت بعهده این مجمع می باشد)
حد نصاب تشکیل مجمع عمومی از این قرار است :
در نوبت اول دارندگان بیش از نصف + دارندگان سهام باید در جلسه حضور داشته باشند در صورتی که در نوبت اول این میزان حاصل نشد در نوبت بعدی مجمع عمومی فوق العاده و موسس با حداقل یک سوم سهام شرکت تشکیل می شود و مجمع عمومی عادی با هر تعداد سهامی که مالکین آنها در جلسه حضور دارند.
حد نصاب اخذ رای از این قرار است:
در مجمع فوق العاده و موسس با دو سوم سهام حاضر در جلسه (نه کل سهام شرکت) در مجمع عادی نصف سهام حاضر در جلسه اعم از نوبت اول یا نوبت سوم بوده باشند. نکته :برخی از تصمیمات انواع مجامع عمومی و هیات مدیره شرکت های سهامی با توجه به صراحت قوانین تجاری در مراجع ثبت شرکت ها منعکس و اقدام ثبتی دارند و برخی دیگر از تصمیمات فاقد اقدام موثر در مراجع ثبت شرکت ها می باشد.
توضیحاتی کامل از مجامع عمومی:
۱ـمجمع عمومی موسس:
اولین اجتماع صاحبان سهام در شرکت های سهامی برای تصویب اساسنامه و تعیین مدیران و بازرسان “مجمع عمومی موس” نام دارد. این مجمع قبل از تشکیل شرکت سهامی و در تمام مدت شرکت فقط یک بار تشکیل می شود و مرکب از کلیه موسسین و پذیره نویسان می باشد. حضور حداقل عده ای از پذیره نویسان که نصف سرمایه شرکت راتعهد نموده باشند در این مجمع ضروری است. اگر در دعوت اولیه اکثریت حاصل نشد مجامع عمومی جدید تا دو نوبت توسط موسسین دعوت می شود، مشروط به این که لااقل 20 روز قبل آگهی دعوت با قید دستور جلسه منتشر گردد. مجمع جدید با دارندگان حداقل یک سوم سرمایه معتبر می باشد و تصمیمات با اکثریت دو سوم آراء حاضرین اتخاذ می شود. اگر در مجمع عمومی سوم اکثریت مذکور حاصل نشد موسسین عدم تشکیل شرکت را اعلام می دارند (ماده 75 ل.ا.ق.ت).
۲-مجمع عمومی عادی:
اجتماع سالیانه صاحبان سهام برای تصویب حساب هاو تراز نامه و تخصیص سود و زیان ، تعیین مدیران و بازرسان “مجمع عمومی عادی” نام دارد . هر صاحب سهمی، خواه سهم وی با نام یا بی نام باشد یا دارای سهم ممتاز باشد یا عادی، می تواند در مجمع عمومی شرکت کند . این مجمع می تواند نسبت به کلیه امور شرکت به جز آن چه که در صلاحیت مجمع عمومی موسس و فوق العاده است (مثل موارد مذکور در مواد 83 و 42 ل.ا.ق.ت) تصمیم بگیرد . (ماده 86 ل.ا.ق.ت).گاهی در خلال سال مالی برای اتخاذ تصمیم درباره اموری که در صلاحیت مجمع عمومی عادی است (مواردی از قبیل حجر، فوت، استعفا یا سلب شرایط مدیر یا بازرس، موارد موضوع ماده 112 ل.ا.ق.ت و یا سایر موارد ) دعوت مجمع عمومی عادی بطور فوق العاده ضرورت می یابد . این مجمع فقط از لحاظ زمانی فوق العاده است، اما از نظر نصاب و صلاحیت ها مشمول مقررات راجع به مجمع عمومی عادی می باشد .
۳-مجمع عمومی فوق العاده:
هر گاه مورد فوق العاده ای برای شرکت پیش آید (برای مثال، شرکت بخواهد مدت خود را تمدید یا سرمایه را زیاد کند و یا تصمیم به انحلال بگیرد) مجمع عمومی فوق العاده تشکیل می شود (ماده 83 ل.ا.ق.ت)
هیات مدیره شرکت های سهامی
بر طبق ماده 107 لایحه اصلاحی قانون تجارت، هر شرکت سهامی بوسیله عده ای از سهامداران که قانون عنوان هیات مدیره به آنها داده است، اداره می شود. هیات مدیره، مقام تصمیم گیری و اجرایی شرکت می باشد. انتخاب مدیران بوسیله مجمع عمومی عادی صورت می گیرد، اما اولین مدیران شرکت بوسیله مجمع عمومی موسس نیز می تواند انتخاب شوند.
۱-هیات مدیره در شرکت سهامی تنها از بین سهامداران انتخاب می شوند .( ماده 107 لایحه اصلاحی قانون تجارت )
۲-هیات مدیره شرکت نباید ممنوعیت های قانونی اصل 141 قانون اساسی و مواد 111 لایحه اصلاحی قانون تجارت را داشته باشد.
۳-مدت تصدی آنها به میزانی است که در اساسنامه معین شده و حداکثر دو سال است و انتخاب مجدد آنان بلامانع است.
۴-هیات مدیره یا هر یک از مدیران قابل عزل هستند و مجمع عمومی عادی می تواند آنها را عزل نماید.
۵-تعداد هیات مدیره در شرکت سهامی عام نباید از 5 نفر کمتر باشد ولی بیشتر از 5 نفر طبق اساسنامه مانعی ندارد. در خصوص حداقل تعداد اعضاء هیات مدیره مقرراتی وضع نگردیده است هر چند که در نظریه حقوقی شماره 5156 /7 مورخ 13/7/1367 تعداد اعضای هیات هیات مدیره نمی تواند کمتر از 3 نفر باشد.
۶-اشخاص حقوقی را می توان به مدیریت شرکت انتخاب نمود که در این صورت باید یک نفر را به نمایندگی دائمی خود جهت انجام وظایف مدیریت معرفی نماید.
۷-یک نفر نمی تواند اصالتا و وکالتا ( یا به قائم مقامی و نمایندگی ) به عنوان اعضای هیات مدیره منصوب گردد .
۸-در صورت فوت یا استعفا یا سلب شرایط از یک یا چند نفر از مدیران ، اعضای علی البدل جای آنان را خواهند گرفت و در صورتی که عضو علی البدل تعیین نشده باشد و تعداد کافی جهت تصدی محل های خالی نباشد مجمع عمومی عادی جهت تکمیل اعضا باید تشکیل شود.
۹-هر یک از مدیران باید مقدار سهامی را که در اساسنامه مقرر شده است دارا باشند این تعداد سهام نباید از مقدار سهامی که بموجب اساسنامه جهت دادن رای ضروری است کمتر باشد. این سهام برای تضمین خسارتی است که ممکن است از تقصیرات مدیران منفردا یا مشترکا بر شرکت وارد شود. سهام مزبور با نام بوده و قابل انتقال نیست.
۱۰-هیات مدیره در اولین جلسه خود از بین اعضاء یک رئیس و یک نایب رئیس تعیین می نماید.
۱۱-مدیر عامل نباید دارای ممنوعیت ماده 126 لایحه اصلاحی قانون تجارت راداشته باشد .
۱۲-سمت مدیرعامل مباشرتی است. لذا مدیرعامل حق ندارد وظایف خود را از طریق دیگران (وکیل) انجام دهد.
مدارک و مستندات جهت ثبت تأسیس شرکتهای سهامی خاص:
۱- دونسخه اظهارنامه تکمیل شده با امضاء موسسین
۲- دونسخه اساسنامه تکمیل شده با امضاء موسسین
۳- تکمیل فرم تعیین نام به ترتیب اولویت نامهای پیشنهادی
۴- اصل گواهی بانکی مبنی بر پرداخت سرمایه تعهدی ( حداقل 35% سرمایه ) در حساب شرکت در شرف تاسیس همراه با فیش پرداختی
۵- اصل مجوز فعالیت از مراجع ذیربط درمواردی که ثبت موضوع نیاز به مجوز داشته باشد
۶- تصویر برابر با اصل مدارک احراز هویت از جمله صفحه اول شناسنامه وکارت ملی سهامداران ، مدیران ، و بازرسان.
۷- گواهی عدم سوء پیشینه جهت اعضاء هیأت مدیره ، مدیرعامل و بازرسان
۸- دو نسخه صورتجلسه مجمع عمومی مؤسسین با امضاء موسسین
۹- دونسخه صورتجلسه هیأت مدیره با امضاء تمامی اعضای هیات مدیره
۱۰- اصل وکالتنامه وکیل دادگستری در صورتی که ثبت شرکت توسط وکیل صورت پذیرد.
نحوه ثبت شرکت سهامی
زمانی می توان گفت یک شرکت سهامی خاص تشکیل شده است که مجمع عمومی موسسین شرکت، اساسنامه امضا شده، تعهد سرمایه، مدیران و بازرسان منتخب شرکت را مورد تایید قرار دهد.
به عبارتی امضای اساسنامه به معنای تعهد سرمایه گذار موسس شرکت برای تامین کلیه سهام و تایید کتبی سمت مدیران و بازرسان شرکت است. با امضای اساسنامه گام اول برای تشکیل شرکت سهامی خاص برداشته می شود.
تفاوت تشریفات تشکیل شرکت سهامی خاص و شرکت سهامی عام
تشریفات لازم برای تشکیل شرکت سهامی خاص سه تفاوت عمده با تشریفات تشکیل شرکت سهامی عام دارد. برای تشکیل شرکت سهامی خاص تشریفات پذیره نویسی لازم نیست (تشریفات پذیره نویسی عموما برای جذب سرمایه و توسط شرکت های سهامی عام انجام می شوند)، برگه تعهد در این مورد وجود ندارد و تشکیل مجمع عمومی موسسین شرکت اختیاری است.
اساسنامه شرکت سهامی خاص
در مورد تهیه اساسنامه شرکت سهامی خاص و موارد مندرج در آن، ماده 8 قانون تجارت می تواند کمک کننده باشد. این ماده قانونی شامل موارد زیر است:
۱- در اساسنامه بایستی نام شرکت و نوع فعالیت آن به طور کاملا صریح و آدرس شرکت مرکزی همراه با کد پستی دقیق و تمام شعب آن ( در صورت داشتن شعبه ) قید شود.
۲- مبلغ سرمایه شرکت (کل سرمایه نقد و غیر نقد آن به صورت مجزا)، تعهدات سهام آن (بی نام یا با نام) و مبلغ اسمی شرکت مشخص شود.
۳- شرایط افزایش سرمایه شرکت و کاهش سرمایه شرکت قید شود.
۴- شرایط انتقال سهام بانام و تبدیل سهام با نام به بی نام و برعکس ذکر شود.
۵- قید مقررات مربوط به تشکیل مجامع عمومی شرکت با جزئیات کامل در اساسنامه ضروری است.
۶- مشخصات کامل و آدرس مدیران شرکت و همچنین نحوه تعیین جانشین آنها، حدود اختیارات و … به طور کامل در اساسنامه آورده شود.
۷- اطلاعات بازرسان شرکت نیز که شامل مدت ماموریت آنها و نحوه انتخابشان است بایستی در اساسنامه ذکر شوند.
۸- مدت زمان سال مالی شرکت مشخص باشد.
۹- نحوه انحلال شرکت و شرایط آن به طور کامل بایستی در اساسنامه ذکر شود.
اظهارنامه ثبت شرکت:
ماده 7 قانون تجارت نیز مواردی را جهت درج در اظهارنامه شرکت سهامی الزام کرده است که به شرح زیرند:
۱- اظهارنامه شرکت نیز همچون اساسنامه بایستی حاوی نام شرکت آدرس شعبه مرکزی و سایر شعبات آن، زمینه فعالیت شرکت و مشخصات کامل موسین شرکت باشد.
۲- مبلغ سرمایه شرکت بایستی در اظهارنامه ثبت و مقدار نقد و غیر نقد آن به تفکیک ذکر شود.
۳- تعهد سهام با نام و همچنین بی نام سهامداران و مبلغ اسمی سهام شرکت بایستی مشخص و در اظهارنامه قید شوند.
۴- میزان مبلغی که هر یک از موسسین متعهد به پرداخت آن شده اند به همراه نام بانک و شماره حسابی که وجوه پرداختی در آن واریز شده است باید در اظهارنامه شرکت ذکر شود.
۵- آورده غیر نقد شرکت و توضیح و مشخصات آن است که باید در اظهارنامه شرکت جهت اطلاع ذکر شود.
انتخاب نام برای شرکت سهامی خاص:
- نام شرکت سهامی خاص بایستی سه سیلابی باشد.
- هر سیلاب از نام شرکت به طور مستقل دارای معنا باشد و این موضوع در لغت نامه دهخدا به صورت مستند موجود باشد.
- نام شرکت بایستی ریشه فارسی (نه لاتین) داشته باشد و همچنین عدد نباشد.
- مشابه آن پیش از این ثبت نشده باشد.
- مطابق با شئونات اسلامی باشد.
- همچنین به یاد داشته باشید که پیش از اقدام به ثبت در سامانه، بایستی 5 اسم سه سیلابی آماده کرده باشید و آنها را به ترتیب اولویت وارد سیستم کنید تا با انجام بررسی های لازم یکی از آنها مورد تایید واقع شوند. انتخاب نام برای شرکت و تاسیس اولیه آن دارای نکات ریز و درشت فراوانی می باشد که ممکن است یک فرد معمولی از آنها بی اطلاع و یا در آن زمینه تخصص کافی را نداشته باشد. جهت دریافت راهنمایی و مشاوره در زمینه ثبت شرکت می توانید با وکلای دیبای عدالت تماس حاصل نمایید.