کلیات شرکتها
شرکت تجاری چیست
شرکت تجاری عبارت است از نوعی شرکت عقدی که به موجب قوانین تجاری و مالی برای انجام امور بازرگانی و بردن سود با سرمایه معین تشکیل می شود و باعث پیدایش شخصیت حقوقی در حقوق خصوصی می شود . انواع شرکت تجاری مطابق ماده 20 قانون تجارت عبارت است از : شرکت سهامی عام و خاص ، شرکت تضامنی ، شرکت با مسئولیت محدود ، شرکت مختلط غیر سهامی ، شرکت مختلط سهامی ، شرکت نسبی ، شرکت تعاونی تولید و مصرف .
به طور کلی یک شرکت تجاری دارای مشخصات زیر است :
تشکیل سازمان مستقل با داشتن مکانی مشخص به نام شرکت با شخصیت حقوقی مستقل .
همکاری بین دو یا چند نفر به عنوان شریک .
آوردن حصه یا سهم از طرف هر یک از شرکا .
انجام دادن فعالیت های بازرگانی .
تقسیم سود و زیان میان شرکا .
شرکت های تجاری دارای شخصیت جداگانه از شرکاء بوده و رأساً دارای حقوق کامل می باشند که در روابط آن با شرکا و یا اشخاص ثالث و طلبکاران شرکت و طلبکاران شخصی شرکا تاثیر دارد .
ماهیت شرکت تجاری شرکت یک تشکل بین چند نفر می باشد در ماهیت کلی از جمع چند شریک در کنار یکدیگر تشکیل شده و همانطور که از نامش پیداست از اجتماع شرکا بدست می آید هیچ شخصیت حقیقی در شرکت قابل هضم نیست و به طور کلی یک نفره نمی توان شرکت را تشکیل داد زیرا از شریک خبری نیست پس ماهیت قانونی و ثبتی ندارد.
انواع شرکت ها و تفاوت آنها
طبق ماده ی 20 قانون تجارت جمهوری اسلامی ایران ، شرکت های تجاری 7 نوع هستند.
۱-شرکت سهامی
۲-شرکت با مسئولیت محدود
۳-شرکت تضامنی
۴-شرکت مختلط غیر سهامی
۵-شرکت مختلط سهامی
۶-شرکت نسبی
۷-شرکت تعاونی تولید و مصرف
توجه کنید:
۱. شرکت های سهامی ابتدا مشمول مواد ۲۱ تا ۹۳ قانون تجارت بودند اما بعد از تصویب « لایحه قانونی اصلاح قسمتی از قانون تجارت» در اسفند ماه ۱۳۴۷ مواد مربوط به شرکت های سهامی نسخ و لایحه قانونی مزبور با ۳۰۰ ماده جایگزین آن ها شد.
۲. شرکت های تعاونی نیز ابتدا مشمول مواد ۱۹۰ تا ۱۹۴ قانون تجارت بوده اند اما اکنون با تصویب قانون شرکت های تعاونی ( مصوب ۱۳۵۰) و قانون بخش تعاونی اقتصاد جمهوری اسلامی ایران ( مصوب ۱۳۷۰) این قوانین ملاک عمل می باشند.
۳. سایر شرکت ها ( با مسئولیت محدود، تضامنی، مختلط سهامی، مختلط غیر سهامی و نسبی) همچنان مشمول قانون تجارت مصوب ۱۳۱۱ قرار دارند.
۴. به موجب ماده ۲ لایحه اصلاح قسمتی از قانون تجارت، شرکت های سهامی در هر حال تجاری محسوب می شوند حتی اگر موضوع آن ها امور تجارتی نباشد، به عبارتی شکل این شرکت ملاک تجاری تلقی شدن آن است نه موضوع آن.
۵. شرکت تعاونی تنها در صورتی تجاری محسوب می شود که موضوع آن امور تجاری باشد زیرا این شرکت می تواند هم در امور تجاری و هم در امور غیر تجاری تاسیس شود.
۶. سایر شرکت ها فقط برای امور تجاری قابل تشکیل هستند و بر اساس موضوع خود تجاری تلقی می شوند.
بسیاری از افراد تصور می‌کنند پس از طی کردن مراحل ثبت شرکت، از لحاظ حقوقی تکلیفی برعهده ندارند و می‌توانند به سرعت فعالیت خود را آغاز کنند. اما این تصور چندان درست نیست، چرا که یک سلسله اقدامات اساسی پس از ثبت شرکت وجود دارد که باید پیش از آغاز به کار رسمی آن انجام داد تا به لحاظ حقوقی امنیت تجاری شرکت حفظ شود. در این مطلب به برخی از این اقدامات مهم پس از ثبت شرکت اشاره می‌کنیم و طریقه انجام پذیرفتن این اقدامات را بررسی می‌کنیم.
گام اول: دفاتر تجاری خود را تهیه و پلمب کنید.
دفاتر تجاری در حقوق تجارت ایران و موضوع شرکت‌های تجاری و نکات حقوقی ثبت شرکت اهمیت ویژه‌ای دارند. این دفاتر که عموما کارکرد ثبت و ضبط امور تجاری تاجران را دارند، هنگام محاسبه مالیات کسب‌وکار، نقش بسیار مهمی را ایفا می‌کنند چراکه از طریق آنها می‌توان به سود و زیان دقیق کسب‌وکار پی برد و مالیات عادلانه را تعیین کرد.
هر شرکت پس از ثبت و تهیه این دفاتر، موظف است تا دو دفتر اصلی، یعنی دفتر روزنامه و دفتر کل را پلمب کند. این موضوع به این معناست که باید با طی مراحل قانونی، دفاتر تجاری شرکت، به شکل پلمب شده، شماره‌گذاری شده و امضا شده دریافت شوند. عمل پلمب توسط سازمان ثبت اسناد و املاک کشور انجام می‌شود و برای تحقق آن باید در سامانه ثبت شرکتها بخش مربوط به اظهارنامه پلمب دفاتر قانونی را تکمیل و سایر مراحل الکترونیکی آن را طی کرد تا منجر به دریافت کد رهگیری شود. پس از آن دفاتر مذکور به شکل پلمب شده به آدرس متقاضی ارسال می‌شود.
عدم انجام پلمب دفاتر تجاری، می‌تواند جریمه‌های مختلف مالیاتی را به همراه داشته باشد. بنابراین حتما حداکثر تا یک هفته پس از ثبت شرکت نسبت به پلمب این دفاتر اقدام کنید.
گام دوم: در حوزه مالیاتی مربوط به شرکت خود، پرونده دارایی تشکیل دهید.
از جمله اقدامات اساسی پس از ثبت شرکت مربوط به امور مالیاتی می‌باشد.
این گام مربوط به تعیین تکلیف امور مالیاتی شرکت شماست. در این مرحله، بایستی ظرف مدت ۲ ماه، پرونده دارایی شرکت خود را تشکیل دهید. به این منظور ابتدا باید حوزه مالیاتی شرکت شما با توجه به اقامتگاه شرکت مشخص شود و سپس تمام مدارک ثبت شرکت را به اداره دارایی محل ثبت شرکت تسلیم کرده و پرونده مالیاتی خود را تشکیل دهید تا رسیدگی به امور مالیاتی شما در آن حوزه مالیاتی انجام شود.
ضروری است که اقدامات مربوط به تشکیل پرونده دارایی در بازه زمانی دو ماهه انجام بگیرد تا مشمول جریمه نشوید.
برخی مدارک موردنیاز برای تحویل به اداره دارایی عبارتند از:
اصل و کپی مدارک هویتی موسسین شرکت از جمله گواهی امضای افراد
اصل وکپی مدارک مربوط به اساسنامه یا شرکت‌نامه، اظهارنامه‌ها و…
سند مربوط به اجاره یا خرید دفتر شرکت
قبض‌های آب و برق و… دفتر شرکت
فیش‌های پرداختی مربوط به امور اداری
گام سوم: کد اقتصادی دریافت کنید.
زمانی که تشکیل پرونده دارایی با موفقیت انجام بگیرد، برخی کسب‌وکارها که تولید کالا یا خدمات در آنها صورت می‌گیرد باید کد اقتصادی مخصوص به شرکت خود را دریافت کنند تا بتوانند معاملات تجاری انجام دهند. این کد ۱۲ رقمی که قابل پیگیری و دریافت از حوزه مالیاتی مربوط به هر شرکت است، باید در فاکتورها و اسناد معاملاتی قید شود و بوسیله آن شرکت در حوزه مالیاتی مربوط به آن شناسایی شود.
در زیر بعضی مدارک موردنیاز برای اخذ کد اقتصادی ذکر شده است:
اطلاعات دقیق هویتی موسسین شرکت (شناسنامه‌ها و…)
تکمیل اطلاعات مربوط به شرکت
درخواست کتبی شرکت به همراه آگهی تاسیس شرکت
فیش پرداختی مربوط به امور اداری
گام چهارم: اقدامات مربوط به مالیات بر ارزش افزوده را انجام دهید.
شرکت ثبت شده علاوه بر تعیین تکلیف مالیات مستقیم عملکردش که در پایان سال مالی قابل دریافت است، موظف است تا درخصوص مالیات بر ارزش افزوده هم تعیین تکلیف کند. این نوع مالیات البته به کسب‌وکارهای خاصی تعلق می‌گیرد که بایستی آن را در لیست مشمولین مالیات بر ارزش افزوده جست‌وجو کرد.
گام پنجم: ممکن است نیاز به اخذ کد کارگاهی تامین اجتماعی داشته باشید.
طی کردن این گام، مخصوص شرکت‌هایی است که نیاز به استخدام کارمند و انعقاد قرارداد کار دارند. در این حالت به دلیل آنکه موضوع بیمه کارمندان پیش می‌آید نیاز است تا شرکت مذکور مراحل مربوط به بیمه تامین اجتماعی را طی کند. به این منظور، باید ظرف مدت ۱۵ روز، به نزدیک‌ترین شعبه تامین اجتماعی اقامتگاه شرکت خود رجوع کنید و با تسلیم مدارک موردنیاز، مراحل اخذ کد کارگاهی را طی کنید.
برخی مدارک موردنیاز برای اخذ کد کارگاهی به شرح زیر است:
اصل و کپی آگهی ثبت شرکت
اصل و کپی اساسنامه، شرکت‌نامه، اظهارنامه‌ها و…
اصل و کپی سند مالکیت یا اجاره دفتر شرکت