نامزدی
کلیات
خواستگاری به معنای تقاضای ازدواج است و نامزدی قراردادی است که بین زن و مرد یا پسر و دختر بسته میشود. موضوع این قرارداد ازدواج دو طرف در آینده است.
گر چه اغلب و به طور معمول خواستگاری از جانب مردان است و ولی عقلا خواستگاری از طرف زنان یا اولیای قانونی ایشان منعی ندارد و مانع شرعی و قانونی نیز ندارد.بنابراین پیشنهاد ازدواج از طرف زن و خواستگاری او از مرد نیز بدون اشکال است. مطابق تعریف قانون خواستگاری هنگامی صحیح است که ازدواج با آن زن حرام نباشد.
خواستگاری و نامزدی مقدمه نکاح است واز نظر حقوقی، مادام که صیغه عقد نکاح جاری نشده، زن و مرد نسبت به هم بیگانه تلقّی میشوند گر چه خواستگاری صورت گرفته و مورد قبول نیز واقع شده باشد.
در قانون ما قانونگذار خواستگاری و نامزدی پذیرفته شده را نیز وعده ازدواج می نامد و آن را قابل عدول میداند(ماده 1035 ق.م)ولی قابل عدول بودن وعده نکاح از اهمیّت آن نمی کاهد لذا دانستن آثار حقوقی خواستگاری پیش از قبولی و پس از آن و نیز ضمانت اجرای عدول از خواستگاری برای همه مفید و ضروری است
مسائل حقوقی نامزدی
به موجب ماده 1304 1قانون مدنی:«هر زنی را که خالی از موانع نکاح باشد میتوان خواستگاری کرد.» همچنین نامزدی یا وعده نکاح مقدمه ازدواج است و خود ازدواج نیست.قانونگذار نیز به این نکته تصریح کرده و گفته است:«وعده ازدواج ایجاد علقه زوجیت نمیکند، اگر چه تمام یا قسمتی از مهریه که بین طرفین برای موقع ازدواج مقرر گردیده پرداخته شده باشد…».(ماده 1035 ق.م)مرد یا زن باید تا آخرین لحظه در تصمیمگیری آزاد باشد و بتواند در کمال آزادی تصمیم بگیرد.به همین دلیل در ادامه ماده مذکور میخوانیم: «بنابراین، هر یک از زن و مرد مادام که عقد نکاح جاری نشده میتواند از وصلت امتناع کند و طرف دیگر نمیتواند به هیچ وجه او را مجبور به ازدواج کرده و یا از جهت صرف امتناع از وصلت مطالبه خسارتی نماید.»
شرایط حقوقی برهم زدن نامزدی
در صورت برهم خوردن نامزدی یا پشیمانی یک طرف آیا زیان دیده میتواند با استناد تقصیر طرف مقابل خسارت وارده را از او بخواهد؟به علاوه وضع هدایایی که بین زن و مرد رد و بدل شده است چه میشود؟ در خصوص خسارات وارده در اثر برهم زدن نامزدی ماده قانونی صریحی وجود ندارد اما برمبنای قواعد مسولیت مدنی اگر در اثر برهم زدن نامزدی خسارتی بر طرف مقابل وارد شود و این خسارت ناشی از تقصیر طرف مقابل باشد زیاندیده میتواند خسارت خود را از فاعل زیان مطالبه کند
همچنین هدایای نامزدی که درجهت نکاح به طرف مقابل تقدیم گردیده ،در صورت موجود بودن قابل استرداد و عدول است در خصوص خسارات ناشی از برهم زدن نامزدی و استرداد هدایا گروه وکلای دادگستری دیبای عدالت آماده ارائه خدمات حقوقی ،مشاوره و وکالت جهت احقاق حقوق شماست.