علامت تجاری
علامت تجاری:
عنصر کلیدی معرف یک کالا و یا خدمات، برند آن است که می تواند منحصر به فرد باشد. هر چقدر علامت تجاری مبتکرانه و خلاقانه تر باشد خریدار را بیشتر به خود جذب می کند. یکی از قدیمی ترین تعاریف علائم تجاری توسط انجمن بازاریابی آمریکا (AMA) در سال 1960 ارائه گردیده است. این تعریف بر اهمیت برند و علامت های به کار رفته در یک مارک تجاری به عنوان مبنایی برای تمیز آن برند تجاری از برند های دیگر تاکید می کند. بنا بر تعریف انجمن بازاریابی آمریکا علامت تجاری عبارت است از: یک اسم، علامت، نماد یا طرح، یا ترکیبی از آن ها به منظور شناسایی کالاها و خدمات ارائه شده توسط یک فروشنده یا گروهی از فروشندگان و تمیز دادن آن ها از محصولات رقبا.
اهمیت انجام صحیح مراحل ثبت برند و علامت تجاری:
باید بدانید ثبت برند و ثبت علامت تجاری از جمله خدمات پر متقاضی و مهم است. توسط اداره مالکیت معنوی ارائه می‌شود و از آنجائیکه این اداره فقط در شهر تهران مستقر است، تمامی اظهارنامه‌های ثبت علامت تجاری که در سامانه اینترنتی این اداره ثبت می‌شود، توسط کارشناسان مربوطه بررسی و اعلام نتیجه می‌شود.
به دلیل تعداد تقاضای بالا و ارسال هر روزه تعداد زیادی اظهارنامه ثبت نام برند به این اداره و تعداد محدود کارشناسان اداره مالکیت معنوی، طبیعتاً با صف‌های طولانی بررسی اظهارنامه‌های ثبت علامت تجاری مواجه خواهید شد. گاهاً ممکن است که بررسی این اظهارنامه‌ها توسط کارشناسان چند ماه به طول بیانجامد.
اگر در هنگام تنظیم و ارسال آنها دقت لازم را معمول نداشته باشید یا موارد قانونی را رعایت نکرده باشید، با اخطار رفع نقص یا بدتر از آن با اخطار رد اظهارنامه مواجه می‌شوید که این امر موجب تلف شدن وقت و هزینه شما می‌شود.
صفات مشخصه برند:
صفات مشخصه برند تجاری، دارا بودن اصالت و تازگی است و این دو حاصل نمی شود مگر با ابتکار. با این حال استعمال یک علامت تجاری برای کالاهای غیر مشابه اشکال ندارد. چنانکه محصولات متعدد یک بازرگان می تواند دارای یک علامت باشد و دیگری نمی تواند در کالای مشابه علامت ثبت شده وی را بکار برد.
اصالت:
به این معنی است که اختصاصی باشد و علامت استعمال شده از طرف دیگری در کالای مشابه نباشد.
تازگی:
عبارت از این است که علامت ثبت شده به جهت تغییرات حاصله در آن از علامت سابق کاملاَ مشخص و متمایز باشد
مزایا و الزام ثبت برند تجاری:
تصور کنید که مدت زیادی است با نام و یا نشان تجاری خاصی به فعالیت می‌‌پردازید. پس از گذشت سال‌ها فعالیت و داشتن عملکرد خوبی که در بخش‌های مختلف از جمله بازاریابی، تبلیغات، کیفیت کالاها، محصولات و یا خدمات خود داشته‌‌اید و همچنین به علت احترام به حقوق مشتریانتان، بازار خیلی خوب و پر سودی برای خود فراهم آورده‌‌اید. اما با به ثبت نرساندن برند خود این امکان را به سودجویان می‌دهید تا از برند شما سوء استفاده کنند.
با این کار ممکن است دسترنج سال‌ها فعالیت و تلاش و کوشش و اعتبار محصولات، کالاها و خدمات شما را به نام خود استفاده کنند. یا حتی اقدام به ثبت برند و ثبت علامت تجاری شما نمایند.
در چنین شرایطی متاسفانه شما نمی‌توانید به بهره‌مندی از حمایت‌های قانونی خیلی امیدوار باشید. اثبات این موضوع که شما مالک اصلی برند هستید و طرف مقابل از نام و نشان تجاری شما سوء استفاده کرده است، کاری سخت و دشوار خواهد بود.
متاسفانه در سال‌های اخیر از این دست مسائل بسیار اتفاق افتاده و کسب و کارهای بزرگی را به ورطه نابودی کشانده است. بنابراین اگر تصور نمایید که این اتفاقات برای شما پیش نمی‌آید و در اصطلاح فقط برای دیگران است، سخت در اشتباهید.
پس می‌توان گفت اگر نام و نشان تجاری معتبری دارید که بنا به هر علتی تا کنون به ثبت نرسانده‌اید و یا اگر تصمیم به شروع فعالیت و ورود به کسب و کار و بازار پر رقابت امروزی را دارید، توصیه اکید ما این است که حتماً در اسرع وقت اقدام به شروع مراحل ثبت برند و ثبت علامت تجاری خود نمایید.
طبقه بندی علامت تجاری:
- صنایع و محصولات شیمیایی
- فلزات و مصنوعات فلزی
- دستگاه و لوازم آلات فنی و علمی و صنعتی
- مصنوعات و اشیاء ساخته شده از مواد مختلف
- مصنوعات نساجی
- اسباب بازی و لوازم ورزش
- مواد غذایی و محصولات کشاورزی
- سایر موارد
علایم غیرقابل ثبت:
مطابق ماده ۵ قانون ثبت علائم و اختراعات مصوب ۱۳۱۰، علائم ذیل قابل ثبت نیستند:
- علائم دولتی، مملکتی و رسمی (مانند آرم جمهوری اسلامی ایران، هلال احمر و …)
- علائم منافی نظم یا عفت عمومی
- علائمی که عنوان یا اسم عمومی و مورد استفاده همگانی باشد مثل عنوان پارچه، ماشین و …
- علائمی که قبلاَ به ثبت رسیده باشند. (به منظور حصول اطمینان از عدم ثبت برند پیشنهادی خود می‌توانید به پایگاه اطلاعاتی روزنامه رسمی کشور مراجعه نمایید ).
- کلمات یا عباراتی که به نوعی انتساب به سازمان‌ها یا مقامات رسمی ایران را تداعی یا القا نماید، از قبیل کلماتی چون انقلابی یا دولتی و نظایر آنها
مدارک مورد نیاز برای تقاضای ثبت برند:
مدارک هویت اشخاص حقیقی(کپی شناسنامه، کپی کارت ملی)
مدارک هویت اشخاص حقوقی (آگهی تاسیس و هر گونه تغییرات)
اگر برند لاتین باشد یا ریشه عربی داشته باشد باید کارت بازرگانی داشته باشید.
نمونه علامت (باید یک نمونه را آپلود کرده و همزمان با پر کردن اظهارنامه و چند نمونه گرافیکی از علامت را همراه با دیگر مدارک تقدیم نمایید.)
باید مدارکی را که نشان دهنده‌ی فعالیت شما در حوزه معینی همچون آموزشی، پزشکی و …باشد را که می‌خواهید علامت مربوط به آن را ثبت کنید ارایه دهید.
چنانچه می‌خواهید در صورت نیاز از حق تقدم استفاده کنید باید مدارک مربوط به آن را همزمان که اظهارنامه را تسلیم می‌کنید تسلیم نمایید.
کپی جواز تاسیس بهره برداری، پروانه ساخت و یا هر گونه مجوز فعالیت (برای اشخاص حقوقی)
مهر شرکت
اگر متقاضی ثبت برند، خارجی می‌باشد باید معادل ارزی هزینه‌های ثبتی را بپردازد.
هزینه اظهارنامه اشخاص حقیقی و حقوقی.
مدارک مربوط به نماینده یا وکیل که دارای حق امضا باشند (چنانچه برای انجام امور از وکیل استفاده می‌نمایید).
مراحل ثبت برند
۱) انتخاب نام برند
این نام نباید قبلا ثبت شده باشد. قابلیت ثبت داشته باشد. یعنی جزو علائم غیر قابل ثبت که در بالا ذکر کردیم نباشد.
۲) استعلام نام قبل از ثبت
اگر قبل از اقدام در سامانه، از نام انتخابی خود ا ستعلام نگیرید ممکن است پس از صرف زمان و هزینه‌ای که برای انجام مراحل بعدی می‌کنید با اخطار رد برند مواجه شوید. در این صورت هم وقت و هم انرژی و هزینه خود را به هدر داده‌اید.
۳) آماده کردن مدارک مورد نیاز
پس از تهیه مدارک گفته شده در این مقاله، فقط بعد از تایید اولیه برند در سایت است که باید نسخه فیزیکی مدارک را تحویل اداره ثبت بدهید و تا قبل از آن نیاز نمی‌باشد.
۴) ثبت اظهارنامه در سایت اداره مالکیت
بعد از تایید حساب کاربری، به بخش ثبت اظهارنامه برند مراجعه کنید. در اینجا لازم است برخی مدارک از جمله کپی شناسنامه، کپی کارت ملی، جواز فعالیت، نمونه برند پیشنهادی در اندازه ۶*۶ سانتی متر و در صورت ثبت برند لاتین، کارت بازرگانی خود را در سیستم آپلود نمایید. اظهارنامه شما توسط سه کارشناس اداره به نوبت بررسی می گردد و پیامک تایید آن برای شما ارسال می شود البته در صورتی که تمام مراحل را به صورت کاملا اصولی طی کرده باشید! مدت زمان بررسی پرونده شما به دلیل حجم پرونده‌های ارسالی حداقل ۱۰ روز و حداکثر ۳۰ روز حدودا طول خواهد کشید.
۵) پرداخت هزینه اظهارنامه در سایت
۶) چاپ آگهی تقاضای ثبت در روزنامه رسمی
پس از بررسی اظهارنامه شما در مدت ۱۰ الی ۱۵ روز، در صورتی که ثبت برند شما بلامانع تشخیص داده شود، درخواست ثبت برند شما به روزنامه رسمی ارسال می‌شود. در اینجا بایستی هزینه روزنامه رسمی برای آگهی نوبت اول را بپردازید.
۷) مراجعه حضوری به اداره مالکیت
در صورتی که شخصی نسبت به ثبت علائم تجاری شما اعتراض نداشته باشد، بعد از گذشت ۳۰ روز از چاپ روزنامه رسمی، اظهارنامه ثبت شده از طرف کارشناسان مورد تایید واقع می شود. پس از دریافت پیامک تایید لازم است به صورت حضوری به اداره مالکیت معنوی کشور مراجعه نمایید و اقدام به تشکیل پرونده کنید.
۸) پرداخت حق الثبت برند
مشابه اظهارنامه و روزنامه اول، میزان مبلغی که باید به عنوان هزینه‌ی حق‌الثبت برند (نام و نشان تجاری) به اداره مالکیت معنوی پرداخت کنید هم بر اساس تعداد طبقات مورد نظر شما و نوع شخصیت شما (حقیقی یا حقوقی) مشخص می‌شود.
۹) پرداخت هزینه روزنامه رسمی نوبت دوم
۱۰) تصدیق ۱۰ ساله ثبت برند
مرحله نهایی تحویل گرفتن گواهی ۱۰ ساله برند است. پس از چاپ دو روزنامه رسمی، یک نسخه از این دو روزنامه را بایستی به همراه اظهارنامه ثبت برند و نمونه برند ۶*۶ (۱۰ تصویر در یک صفحه) به اداره مالکیت معنوی ببرید و با ارائه رسید، غول مرحله آخر را شکست و سند برند ثبت شده را تحویل بگیرید.
اجزای اصلی یک برند
پیام برند: پیام برند، دلیل وجودی شما و آنچه که به مشتریان ارائه می‌دهید را بیان می‌کند.
نام برند: اولین و مهم‌ترین عنصر برند، نام آن است. نام باید کوتاه، آسان برای یادآوری و مرتبط با محصول یا خدمت باشد.
لوگو: لوگو، تصویر گرافیکی برند است که به راحتی قابل شناسایی است. لوگو باید ساده، ماندگار و متناسب با هویت برند باشد. رنگ‌ها: رنگ‌ها، احساسات خاصی را برمی‌انگیزند و به ایجاد هویت بصری برند کمک می‌کنند.
تایپوگرافی: فونت و سبک نوشتاری، به برند شما شخصیت می‌بخشد.
عناصر بصری: سایر عناصر بصری مانند تصاویر، نمادها و الگوها، به تکمیل هویت برند کمک می‌کنند. شخصیت برند: شخصیت برند، مجموعه ای از ویژگی‌ها و ارزش‌هایی است که برند شما را توصیف می‌کند.
ثبت لوگو
ثبت لوگو در واقع همان ثبت علائم تجاری است با این تفاوت که همراه اسم برند یک لوگو و نشان تجاری نیز هنگام ارسال درخواست، ارسال می شود.
اعتبار برند ثبت شده چقدر است؟ در ابتدای اقدام به ثبت برند اظهارنامه ای تکمیل می شود که اعتبار برند ثبت شده از تاریخ تکمیل آن آغاز می شود و تا 10 سال ادامه دارد.
پس از اتمام این 10 سال به مالک برند فرصت 6 ماهه ای برای تمدید داده می شود که در صورت عدم اقدام به تمدید، برند مذکور می توان به نام شخص حقیقی یا حقوقی دیگری ثبت شود